Konuk Fotoğrafçı: Aliosman Kurtuluş, “Eski Çocuk Oyunları”
Aliosman Kurtuluş, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde yaşayan, çalışmalarını http://yenisanat.net adresinde sergileyen bir grafik tasarımcı. Bizlere “Çocukluğumuzun Oyunları” isimli seçkisini göndermiş. Bu fotoğrafları çekmeye ve böyle bir projeye başlamaya karar verişinin ardındaki motivasyonu “günümüzde unutulmaya başlayan oyunları tekrar hatırlatmak ve yeni nesle aşılamak” olarak ifade ediyor.
Bendeniz eski çocuk oyunlarını “yeni nesle aşılamanın” şu noktada mümkün olup olamayacağından pek emin değilim, fakat Aliosman Kurtuluş’un bu oyunları belgelemek anlamında müthiş bir çalışma ortaya çıkarmış olduğunu düşünüyorum. En nihayetinde bu oyunların kaybolup gittiğini, yerlerini oyun konsollarına, bilgisayar oyunlarına, “evde” ve genellikle “yalnız” oynanan oyunlara bıraktığını hepimiz biliyoruz. Bu fotoğraf serisindeki her bir fotoğraf nesli tükenmekte olan bir hayvanın doğal yaşamda çekilen son fotoğrafları gibi. Tek farkları ise içlerinde sadece belirli bir yaşın üzerindekilerin hissedebileceği bir nostalji barındırıyor olmaları.
Öte yandan kendi çocukluğumuzda oynadığımız oyunları bizim çocuklarımızın oynamayacağını düşünerek üzülmemiz ne kadar anlamlı, kestiremiyorum. Bu kararsızlığımın nedeni teknolojik gelişim ile beraber değişen yaşam standartlarının baskısı ile evrilen “oyun” kavramının eskisine nazaran daha sağlıksız olduğunu söylemenin güç olduğuna inanmam mı yoksa çocukken sokağa her çıktığımda beni sebepsiz yere döven Salim’in bende sebep olduğu travma mı, bilemiyorum (Salim eğer bunu okuyorsan özür dile, geçmişi unutalım).
© Aliosman Kurtuluş |
Aliosman Kurtuluş bu projeyi gerçekleştirmek için Çorlu’da yakın çevresindeki muhitlerde mahalle mahalle gezmeye başlamış. Söylediklerine göre olan biteni mümkün olduğunca yalın bir şekilde yansıtmaya çalıştığı çekimleri hafta sonlarını ayırarak iki ayda bitirmiş. Bir yerde şöyle diyor:
Etrafım bazen o kadar çok çocukla doluyordu ki mahalledeki teyzeler gürültüye çıkıp kovuyordu hepimizi.
Sanırım bu yaşadığı deneyimin ne kadar sahici olduğuna dair çok tanıdık bir gösterge :)
© Aliosman Kurtuluş |
Çorlu hakkında neredeyse hiçbir fikrim olmadığı için Aliosman Kurtuluş’un seçkisini fırsat belleyip biraz araştırdım. E-5 kara yolunun tam ortadan ikiye böldüğü Çorlu, 1965 yılında 25.000 kişilik bir nüfusa ev sahipliği yaparken yeri nedeniyle bir anda “sanayileşmiş”. Sanayileşmenin beraberinde getirdiği iş olanakları ve stratejik önemi ile Türkiye’nin en gelişmiş ilçesi haline gelmiş. Son 10 yıl içerisinde patlayan nüfusu ile 250.000 kişiye ev sahipliği yapan ve göç yollarında önemli bir son durak halini alan Çorlu’nun altyapısı ve sosyal olanakları da nüfus ile beraber şekillenmiş midir acaba diye düşündüm, fakat biraz okuyunca böyle iyimser soruların yersiz olduğunu bir kez daha hatırladım. Zira çarpık sanayileşme ile beraber ortaya çıkan hava, su ve diğer doğal kaynaklardaki aşırı kirlilik Çorlu’da görülen kanser vakalarında ciddi bir artışa da neden olmuş.
Çorlu’daki sosyal ve ekonomik vaziyet ile ilgili bilgi sahibi oldukça, ailelerin gelir seviyesi ile çocuklarının sokakta oynaması arasında bir ters orantı olduğuna dair düşüncelerim perçinlendi. Böyle bir göstergenin varlığı ihtimali şöyle bir düşünceyi de beraberinde getiriyor aslında: bizlerin gelir dağılımı ve iç göç konusundaki dileklerimizin gerçekleşmiş olduğu bir dünyada, sokakta oynayan çocuklar ve eski çocuk oyunları yok.
© Aliosman Kurtuluş |
Seçkideki fotoğrafların her biri bir oyunu anlatmanın yanında küçük detaylarla dolu. Herkes için aynı olması mümkün değil elbette, fakat bu seçki benim için bir punctum cenneti idi. İlk fotoğrafta olan biteni uzaktan seyreden çocuk, saklambaç fotoğrafında yukarıdan sarkan kilim…
© Aliosman Kurtuluş |
© Aliosman Kurtuluş |
© Aliosman Kurtuluş |
Kendisine attığım ikinci e-postada takip ettiği fotoğrafçılardan birkaçının ismini sormuştum, yanıtına doğrudan yer vereyim:
Moda fotoğrafı denince aklıma Koray Birand geliyor, çok severek takip ederim. Emre Doğru, Gökçe Erenmemişoğlu reklam fotoğrafı konusunda takdir ettiğim isimler.
Atilla Durak ‘ın Ebru ve Nuri Bilge Ceylan’ın Turkey Cinemascope projeleri ile gurur duyuyorum. Erwin Olaf ve Andrzej Dragan ise bahsetmeden geçemeyeceğim yabancı isimler.
Kurtuluş ileride kurgu ve moda fotoğrafçılığı konularında çalışmalar yapmayı planlıyormuş. http://yenisanat.net adresinde de çalışmalarının bir kısmına rastlamak mümkün.